To συμπέρασμα αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να προέρχεται από τη χώρα μας, αλλά πρόκειται για το πόρισμα έκθεσης ανεξάρτητου οργανισμού της Ιρλανδίας, που παρουσιάστηκε πριν από περίπου ένα μήνα στη γενική συνέλευση τη Europa Nostra στη Λισσαβώνα. Σε ανάλογα συμπεράσματα καταλήγουν ανεξάρτητες αρχές από την Ιταλία και την Ισπανία.
Στη φετινή γενική συνέλευση της Europa Nostra, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουνίου στη Λισσαβώνα, σημαντικό κομμάτι της επιστημονικής συζήτησης αφορούσε τη σχέση της οικονομικής κρίσης με την απουσία χωροταξικού σχεδιασμού. “Η Ιρλανδία και η Ισπανία συζητήθηκαν ως παραδείγματα χωρών στις οποίες η απουσία σχεδιασμού οδήγησε στην καταστροφή”, αναφέρει ο κ. Κώστας Καρράς, ιδρυτής της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και αντιπρόεδρος της Europa Nostra. “Οι εκπρόσωποι των μεσογειακών χωρών συνέκλιναν στην άποψη ότι η μεταβίβαση χωροταξικών αρμοδιοτήτων από το κεντρικό κράτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν ένα μεγάλο λάθος. Η Αυτοδιοίκηση, εξαιτίας της έλλειψης επιστημονικού προσωπικού αλλά και λόγω ισχυρών της αντιστάσεων σε έξωθεν παρεμβάσεις, έλαβε αποφάσεις που οδήγησαν στην καταστροφή του περιβάλλοντοε και στην επιβάρυνση της “φούσκας” του real estate και των τραπεζών”.
Αποκαλυπτική είναι η έκθεση του An Taisce, του National Trust της Ιρλανδίας, που αναφέρει ότι κατά την περίοδο του Κέλτικου Τίγρη “υπήρξε μια συστημική αποτυχία της χωροταξίας στην Ιρλανδία, που βοήθησε στη μεγέθυνση τα “φούσκας” του real estate, αφήνοντας πίσω ανάπτυξη χαμηλής ποιότητας, “ξεχειλωμένους” οικισμούς και περιβαλλοντική υποβάθμιση”.
Τα παραδείγματα που αναφέρονται στην έκθεση θα μπορούσαν κάλλιστα να προέρχονται από την Ελλάδα. Οπως η επαρχία του Donegal, που το 2010 είχε (μέσω επεκτάσεων στο σχέδιο πόλης) περίπου 22.500 στρέμματα πολεοδομημένης γης, ικανά να υποστηρίξουν 180.000 ανθρώπους περισσότερους από τους κατοίκους της, που με την τελευταία απογραφή ανέρχονται σε 160.000! Και παρά ταύτα, το 50% των νέων οικοδομικών αδειών της τελευταίας δεκαετίας εκδόθηκαν σε εκτός σχεδίου περιοχές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι προσφυγές της An Taisce στα ανώτατα δικαστήρια ενάντια σε αμφίβολης σοβαρότητας αναητυξιακές προτάσεις εκτιμάται ότι μείωσαν το κόστος των δανείων που δεν εξυπηρετήθηκαν κατά 505 εκατ. ευρώ.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης της An Taisce είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και για τη χώρα μας. “Ιδιαίτερα σε μια περίοδο που προωθείται το μοντέλο της ανάπτυξης με κάθε κόστος, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τα παραδείγματα της Ιρλανδίας και της Ισπανίας”, λέει ο κ. Καρράς. Μια αναμφισβήτητη ελληνική επιτυχία, πάντως, είναι ότι η επόμενη γενική συνέλευση της Europa Nostra θα πραγματοποιηθεί στις 13-16 Ιουνίου
2013 στην Αθήνα.
